Эй унда! Мин эпоксид менән тәьмин итеүсе, һәм бөгөн мин теләйем, нисек эпоксидтар тураһында реакция органик булмаған берләшмәләр. Эпоксидтар ярайһы уҡ ҡыҙыҡлы бәләкәй молекулалар, һәм уларҙы органик булмаған әйберҙәр менән реакция ҡайһы бер ысынлап та файҙалы продукттарға килтерергә мөмкин.
Беренсенән, әйҙәгеҙ, бер аҙ һөйләйек, нимә эпоксидтар. Эпоксидтар — өс - ағзалы йөҙөк структураһы булған цикл эфирҙары. Был йөҙөк бик көсөргәнешле, был эпоксидтарҙы ярайһы уҡ реактив итә. Шуға күрә улар органик булмаған берләшмәләр менән бөтә төрлө һалҡын реакцияларға эйә була ала.
Эпоксидтар менән реакцияға ингән иң таралған органик булмаған берләшмәләрҙең береһе – һыу менән. Эпоксид кислота йәки нигеҙ булғанда һыу менән реакцияға ингәндә, ул гидролиз кисерә. Кислотала - катализланған гидролизда кислота эпоксид йөҙөктә кислород атомын протонатлай. Был йөҙөктө һыу молекулаһы һөжүм итеүгә һиҙгерерәк итә. Һыу молекулаһы рингтағы углерод атомдарының береһенә һөжүм итә, йөҙөктө өҙөп, диол барлыҡҡа килтерә. Мәҫәлән, әгәр беҙ [Пропилен Оксид 75 - 56 - 9](/c2 - химик/эпоксид/пропилен - оксиды - 75 - 56 - 9.html), кислоталы шарттарҙа һыу менән реакцияға ингәндә, пропилен гликоль барлыҡҡа килтерә. Был реакция антифриз һәм төрлө полимерҙар етештереүҙә супер мөһим.
База - катализланған гидролиз бер аҙ башҡаса эшләй. Был осраҡта нигеҙҙән гидроксид ион туранан-тура эпоксид йөҙөктәге углерод атомдарының береһенә һөжүм итә. Был шулай уҡ йөҙөктө өҙөп, диол барлыҡҡа килтерә. Кислота - һәм нигеҙ - катализланған гидролиз араһындағы һайлау специфик эпоксидҡа һәм реакция шарттарына бәйле.
Эпоксидтар өсөн тағы бер дөйөм органик булмаған реагент — аммиак һәм уның сығарылыштары. Эпоксид аммиак менән реакцияға ингәндә, амино спирты барлыҡҡа килтерә. Аммиактағы азот атомының яңғыҙ пар электрондары бар, был уға эпоксид йөҙөктәге углерод атомдарының береһенә һөжүм итергә мөмкинлек бирә. Был йөҙөк - асыу реакцияһы һөҙөмтәһендә яңы углерод - азот бәйләнеше барлыҡҡа килә. Мәҫәлән, әгәр беҙ аммиак менән этилен оксиды реакцияһы, беҙ этаноламин ала. Этаноламин йыуыу саралары, фармацевтика һәм газ эшкәрткән матдәләр етештереүҙә киң ҡулланыла.
Эпоксидтар шулай уҡ металл гидридтары менән реакцияға инә ала. Металл гидридтары, литий алюминий гидриды кеүек (LiAlH₄) йәки натрий борогидриды (NaBH₄), көслө редуцирлы матдәләр булып тора. Эпоксид металл гидрид менән реакцияға ингәндә, гидрид ион эпоксид йөҙөктәге углерод атомдарының береһенә һөжүм итә. Был эпоксидты спиртҡа тиклем кәметә. Мәҫәлән, әгәр беҙ LiAlH₄ ҡулланыу өсөн реакция эпоксид, беҙ беренсел йәки икенсел алкоголь структураһына ҡарап ала эпоксид.
Хәҙер, әйҙәгеҙ, галидтар менән реакциялар тураһында һөйләшәйек. Эпоксидтар галид иондары менән реакцияға инә ала, мәҫәлән, хлорид, бромид йәки йодид. Кислота булғанда галид ионы эпоксид йөҙөгөнә һөжүм итә ала. Кислота эпоксидтағы кислород атомын протонлай, йөҙөктө реактивыраҡ итә. Артабан ион рингтағы углерод атомдарының береһенә һөжүм итә, һөҙөмтәлә галогидрин барлыҡҡа килә. Мәҫәлән, эпоксид гидрохлор кислотаһы менән реакцияға ингәндә хлорогидрин барлыҡҡа килә. Галогизиндар күп органик берләшмәләрҙең синтезында мөһим аралашсы булып тора.
Эпоксидтар шулай уҡ һыуҙан башҡа органик кислоталар менән реакцияға инә ала һәм водород галидтарынан. Мәҫәлән, көкөрт кислотаһы эпоксидтар менән реакцияға инә ала. Реакция, ғәҙәттә, көкөрт кислотаһы ярҙамында эпоксид кислородының протонацияһын үҙ эсенә ала, унан һуң эпоксид йөҙөктә бисульфат ион йәки һыу (әгәр булһа) һөжүме килә. Был реакция шарттарына ҡарап, төрлө продукттар барлыҡҡа килтерергә мөмкин.
Эпоксидтарҙың органик булмаған берләшмәләр менән реакцияларына ла эпоксидтың үҙе структураһы йоғонто яһай. Йөҙөктәге төрлө алмаштырыусылар менән эпоксидтар төрлө реактивлыҡҡа эйә булыуы мөмкин. Мәҫәлән, рингта электрон - донорлыҡ төркөмдәре булған эпоксид нуклеофил һөжүмгә ҡарата эпоксид менән сағыштырғанда нуклеофил һөжүмгә әҙерәк реактив булыуы мөмкин. Сөнки электрон - донорлыҡ төркөмдәре рингтағы углерод атомдарында электрон тығыҙлығын арттыра ала, был уларҙы нуклеофилдар өсөн әҙерәк йәлеп итә.
Сәнәғәт ҡулланыуында был реакциялар бик мөһим. Мәҫәлән, [Пропилен Оксид 75 - 56 - 9](/c2 - химик/эпоксид/пропилен - оксиды - 75 - 56 - 9.html) һәм һыу ҙур - масштаб процесынан пропилен гликоль етештереү. Пропилен гликоль киң продукттарҙа ҡулланыла, аҙыҡ-түлек һәм косметиканан алып сәнәғәт иреткестәренә тиклем. Аммиак менән эпоксидтар реакцияһы амино спирттары барлыҡҡа килтерә, шулай уҡ өҫкө әүҙем матдәләр һәм башҡа махсус химик матдәләр етештереүҙә мөһим.
Әгәр һеҙ баҙарҙа эпоксидтар өсөн һеҙҙең сәнәғәт процестары йәки тикшеренеүҙе, беҙ һеҙҙе ҡаплаған. Беҙ’ы ышаныслы эпоксид менән тәьмин итеүсе, һәм беҙ юғары тәьмин итә ала - сифатлы эпоксидтар конкурентлы хаҡтар. Һеҙгә кәрәкме пропилен оксиды өсөн антифриз йәки этилен оксиды етештереү өсөн этаноламин, беҙ һеҙгә ярҙам итә ала, һеҙҙең ихтыяждар өсөн дөрөҫ продукт ала.
Әгәр һеҙ’беҙҙең эпоксид продукцияһы тураһында күберәк белергә йәки уларҙы ниндәй ҙә булһа һорауҙарығыҙ бар, уларҙы органик булмаған берләшмәләр менән реакция, тартынмағыҙ, ярҙам итеү өсөн. Беҙ бында һеҙгә ярҙам итеү өсөн иң яҡшы һайлау өсөн һеҙҙең проекттар. Беҙҙең менән бәйләнешкә инеү өсөн фекер алышыу тураһында һеҙҙең талаптар, һәм әйҙәгеҙ, беҙ нисек бергә эшләй ала, һеҙҙең эпоксид ихтыяждарын ҡәнәғәтләндерергә.
Һылтанмалар
- Март, Джерри. "Арыҫлы органик химия: реакциялар, механизмдар һәм структура." 2007 йылда Джон Уайли һәм Сонс.
- Кэри, Фрэнсис А., һәм Ричард Дж. Сундберг. "Ағымдағы органик химия өлөшө А: Структура һәм механизмдар." Спрингера, 2007.